| Czas trwania projektu: | 2017-2020 |
|---|---|
| Status projektu: | Aktywny |
| Kierownik projektu: | dr hab. inż. Małgorzata Tokarska (IBS PAN, Białowieża) |
| Wykonawcy projektu: |
Prof. Cino Pertoldi (Aalborg University, Dania) Dr inż. Sylwia Czarnomska (IBB Warszawa) Mgr Iwona Ruczyńska (IBS PAN, Białowieża) |
Streszczenie i cele projektu
Posthitis (nekrotyczne zapalenie napletka, NZN) jest ciężką chorobą, na którą zapada rocznie około 6 % samców żubra. Choroba jest nieuleczalna i chore zwierzęta zwykle są eliminowane ze względów zdrowotnych. W pozostałych przypadkach posthitis prowadzi do auto amputacji prącia i śmierci. Podłoże choroby nie zostało poznane, ale ostatnie badania, przeprowadzone z wykorzystaniem dedykowanych bydłu narzędzi badawczych, wykazały istnienie zależności pomiędzy obecnością niektórych bydlęcych markerów SNP w genomie żubrów a ich zachorowalnością na posthitis.
Badania wykonane zostaną z wykorzystaniem technik badawczych SBG (ang. Sequence-Based Genotyping), pozwalających na uzyskanie ogromnych ilości specyficznych gatunkowo danych z całego genomu bądź wybranych jego obszarów. Specyficzne gatunkowo markery poddane następnie zostaną analizie asocjacyjnej całego genomu (ang. GWAS- Genome Wide Association Study), która ułatwi wskazanie tych markerów i regionów chromosomów u żubra, które mają związek z występowaniem posthitis. Dalsza analiza wskaże konkretne geny i ich warianty, wpływające na podatność żubrów na posthitis.
Na podstawie uzyskanych wyników przygotowane zostaną testy genetyczne wykorzystujące ok. 20-30 najbardziej informatywnych spośród wykrytych markerów SNP. Pozwolą one na genotypowanie żubrów w kierunku podatności na posthitis oraz nosicielstwa sprzyjających jego rozwojowi wariantów genetycznych
Celem projektu jest stworzenie i wykorzystanie specyficznych gatunkowo narzędzi dla wyjaśnienia podłoża genetycznego posthitis u żubrów poprzez:
- identyfikację specyficznych gatunkowo markerów SNP w genomie żubra,
- wskazanie genów oraz ich wariantów, odpowiedzialnych za rozwój i u żubra,
- wyjaśnienie modelu dziedziczenia choroby,
- weryfikację potencjalnej roli chromosomu Y procesie chorobotwórczym (chromosomy płci są w badaniach asocjacyjnych z reguły pomijane),
- zaprojektowanie prostego i informatywnego zestawu diagnostycznego, pozwalającego na weryfikację podatności byków na posthitis oraz nosicielstwa niekorzystnych wariantów genetycznych.